ประเด็นภาษีที่เกี่ยวข้องกับการจับฉลากของขวัญปีใหม่ระหว่างบริษัทและพนักงาน เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาอย่างละเอียด เพื่อให้การดำเนินการถูกต้องตามกฎหมายภาษีของประเทศไทย และป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งกับบริษัทและพนักงาน

โดยหลักแล้ว การให้ของขวัญหรือประโยชน์ใดๆ แก่พนักงาน ถือเป็น “เงินได้พึงประเมิน” ของพนักงาน และเป็น “รายจ่าย” ของบริษัท ซึ่งมีประเด็นภาษีที่เกี่ยวข้องดังนี้:

1. ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ของพนักงาน)

ของขวัญที่พนักงานได้รับจากการจับฉลาก ถือเป็น “เงินได้พึงประเมินประเภทที่ 1 (เงินเดือน ค่าจ้าง)” ตามมาตรา 40(1) แห่งประมวลรัษฎากร

• หลักการ: โดยทั่วไป มูลค่าของของขวัญที่ได้รับจะถูกตีเป็นเงินได้และนำไปรวมคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของพนักงาน

• การยกเว้น/ผ่อนปรน (ที่พึงระวัง):

  • ธรรมเนียมประเพณีอันดีงาม: กรมสรรพากรเคยมีแนวปฏิบัติที่ผ่อนปรนสำหรับของขวัญที่ให้ตามธรรมเนียมประเพณี เช่น ของขวัญปีใหม่ หากมี มูลค่าไม่มากนัก และให้เป็นการทั่วไปแก่พนักงานทุกคน (หรือกลุ่มพนักงานที่มีสิทธิ์ตามเกณฑ์ที่กำหนด) อาจถือเป็นเงินได้ที่ไม่ต้องนำมารวมคำนวณภาษีได้ แต่การตีความ “ไม่มากนัก” ไม่มีตัวเลขที่ชัดเจนและขึ้นอยู่กับการพิจารณาของเจ้าหน้าที่เป็นรายกรณี

  • ของขวัญที่มีมูลค่าเกิน 1,000 บาท: หากของขวัญมีมูลค่าชัดเจนและสูงขึ้นเรื่อยๆ หรือเป็นการให้เฉพาะเจาะจงแก่พนักงานบางราย (เช่น ผู้บริหาร) โอกาสที่จะถูกพิจารณาว่าเป็นเงินได้ที่ต้องเสียภาษีก็มีสูงขึ้น

  • คูปอง/บัตรกำนัล: หากเป็นบัตรกำนัลที่สามารถนำไปแลกซื้อสินค้า/บริการได้ทันที (ไม่ระบุชื่อ) หรือมีมูลค่าสูง สรรพากรมีแนวโน้มจะถือเป็นเงินได้ที่ต้องนำมารวมคำนวณภาษี

  • รางวัลชิงโชค: หากการจับฉลากมีลักษณะเป็นการชิงโชค (คือทุกคนมีสิทธิ์ได้หรือไม่ก็ได้ และได้ของรางวัลที่มีมูลค่าแตกต่างกันมาก) รางวัลที่ได้รับอาจถูกตีความว่าเป็น “เงินได้พึงประเมินประเภทที่ 8” (เงินได้อื่น ๆ) ซึ่งผู้จ่ายเงิน (บริษัท) มีหน้าที่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่ายในอัตรา ร้อยละ 5 ของมูลค่ารางวัลก่อนจ่ายให้พนักงาน (เว้นแต่จะได้รับยกเว้นตามเกณฑ์ที่ระบุ) และนำมูลค่ารางวัลที่ได้รับไปรวมคำนวณภาษีปลายปีของพนักงานด้วย (ซึ่งพนักงานสามารถนำภาษีที่ถูกหักไว้ไปเครดิตภาษีได้)

• การปฏิบัติสำหรับพนักงาน: พนักงานจะต้องนำมูลค่าของขวัญที่ได้รับ (หากเข้าข่ายเป็นเงินได้) ไปรวมคำนวณในแบบแสดงรายการภาษีเงินได้ประจำปี (ภ.ง.ด.90/91)

2. ภาษีเงินได้นิติบุคคล (ของบริษัท)

สำหรับบริษัทที่จัดหาของขวัญมาจับฉลากให้พนักงาน ถือเป็น “รายจ่าย” ของบริษัท ซึ่งสามารถนำไปหักเป็นค่าใช้จ่ายในการคำนวณกำไรสุทธิเพื่อเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลได้ แต่มีเงื่อนไข:

• รายจ่ายที่เป็นประโยชน์แก่พนักงานโดยทั่วไป: โดยหลักแล้ว รายจ่ายดังกล่าวถือเป็นรายจ่ายเพื่อกิจการที่สามารถหักได้ตามจริง

• ความสมเหตุสมผลและปกติวิสัย: รายจ่ายนั้นต้องมีความสมเหตุสมผล และเป็นไปตามธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของกิจการในจำนวนที่สมควร (ไม่สูงเกินไปอย่างผิดปกติ) เพื่อเป็นขวัญและกำลังใจพนักงาน

• ค่ารับรองหรือค่าบริการ (ที่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย):

  • หากการจัดงานเลี้ยงปีใหม่ และมีกิจกรรมจับฉลากของขวัญ บริษัทสามารถนำรายจ่ายค่าจัดงานเลี้ยงและค่าของขวัญไปหักเป็น “ค่ารับรอง” ได้ตามที่กฎหมายกำหนด (ไม่เกิน 0.3% ของยอดรายได้หรือทุนจดทะเบียนที่ชำระแล้ว แล้วแต่จำนวนใดจะสูงกว่า แต่ไม่เกิน 10 ล้านบาท) แต่ต้องระวังว่าค่าใช้จ่ายในส่วนของของขวัญจะถูกตีความเป็นค่ารับรองได้หรือไม่ ซึ่งในกรณีของขวัญสำหรับพนักงานเองนั้น โดยหลักจะถือเป็นสวัสดิการพนักงานมากกว่า

  • สำคัญ: สำหรับค่าของขวัญที่ให้พนักงานโดยตรง และพนักงานต้องนำไปรวมเป็นเงินได้ สรรพากรจะมองว่าเป็นการจ่ายค่าตอบแทนให้พนักงาน ซึ่งบริษัทมีหน้าที่ต้อง หักภาษี ณ ที่จ่าย (ภ.ง.ด.1) ในอัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามปกติ (เหมือนเงินเดือน) และนำส่งกรมสรรพากรภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดไป (หรือ 15 วันหากยื่นออนไลน์)

    • ในทางปฏิบัติ: หลายบริษัทเลือกที่จะ “เหมาจ่ายภาษี” ให้พนักงาน เพื่อให้พนักงานได้รับของขวัญเต็มมูลค่า แต่บริษัทจะต้องบันทึกจำนวนเงินภาษีที่ออกแทนให้พนักงานเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัท และนำมูลค่าน้ำหนักภาษีนั้นไปรวมเป็นฐานในการคำนวณภาษีเงินได้ของพนักงานด้วย (Gross Up) ซึ่งทำให้บริษัทมีต้นทุนเพิ่มขึ้น

3. ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)

• ภาษีซื้อ: หากบริษัทเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียน VAT และมีการซื้อของขวัญ (สินค้า) หรือจัดกิจกรรม (บริการ) ที่มีภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีซื้อที่เกิดขึ้นสามารถนำมาหักจากภาษีขายได้ตามปกติ หากพิสูจน์ได้ว่าเกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจการโดยตรง

• ภาษีขาย:

  • กรณีให้ของขวัญโดยไม่มีค่าตอบแทน: โดยหลักแล้ว การให้สินค้าที่เคยมีภาษีซื้อมาแล้ว โดยไม่มีค่าตอบแทน ถือเป็นการ “ขาย” ตามมาตรา 77/1(8) แห่งประมวลรัษฎากร ซึ่งบริษัทจะต้อง นำมูลค่าของขวัญนั้นไปรวมคำนวณเป็นภาษีขาย และนำส่งกรมสรรพากร (คล้ายกรณีสินค้าขาดจากสต็อก)

  • ข้อยกเว้น: กรมสรรพากรได้มีแนวปฏิบัติผ่อนปรนสำหรับของขวัญหรือสินค้าตัวอย่าง ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อการส่งเสริมการขาย หรือให้แก่ลูกค้า/บุคคลทั่วไป โดยมีมูลค่าไม่เกินที่กำหนด หรือเป็นไปตามธรรมเนียมประเพณี แต่สำหรับ “พนักงาน” โดยตรงนั้น ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ

  • ข้อแนะนำ: เพื่อความปลอดภัยทางภาษี บริษัทอาจพิจารณาซื้อของขวัญที่ ไม่มีภาษีมูลค่าเพิ่ม (เช่น ซื้อจากผู้ประกอบการที่ไม่ได้จด VAT) หรือของขวัญที่เป็น บริการ (บางประเภท) ที่ได้รับยกเว้น VAT เพื่อหลีกเลี่ยงภาระภาษีขายในส่วนนี้

ข้อแนะนำในการวางแผนภาษีสำหรับกิจกรรมจับฉลากของขวัญปีใหม่

เพื่อให้การจัดกิจกรรมจับฉลากของขวัญปีใหม่เป็นไปอย่างราบรื่นและถูกต้องตามกฎหมายภาษี โดยประหยัดภาษีได้มากที่สุด ควรพิจารณาดังนี้:

1. กำหนดนโยบายและงบประมาณที่ชัดเจน:

   • มูลค่าของขวัญ: กำหนดมูลค่าสูงสุดของของขวัญต่อชิ้น และต่อพนักงาน ให้อยู่ในระดับที่ “สมเหตุสมผล” และ “ไม่มากเกินไป” เพื่อลดโอกาสที่สรรพากรจะตีความเป็นเงินได้ที่ต้องเสียภาษี หรือเป็นรายจ่ายที่ไม่ปกติ

   • ความเสมอภาค: จัดสรรของขวัญให้เป็นการทั่วไปแก่พนักงานตามตำแหน่ง หรือเป็นสิทธิ์ที่พนักงานทุกคนมีโอกาสได้รับ (ตามเกณฑ์ที่ยุติธรรม) ไม่ใช่การเลือกปฏิบัติ

2. พิจารณารูปแบบของขวัญ:

   • บัตรกำนัล/คูปอง: หากจะให้ ควรเลือกบัตรกำนัลที่มีข้อจำกัดในการใช้ (เช่น ใช้ได้เฉพาะสินค้าหรือบริการบางอย่าง) และระบุชื่อพนักงาน หรือมีมูลค่าไม่สูงมากนัก

   • ของขวัญที่ไม่มี VAT: อาจพิจารณาของขวัญที่เป็นบริการ หรือสินค้าจากร้านค้าที่ไม่ได้จด VAT หากต้องการหลีกเลี่ยงภาระภาษีขาย

3. บันทึกบัญชีให้ถูกต้อง:

   • บันทึกรายจ่ายค่าของขวัญเป็น “ค่าใช้จ่ายสวัสดิการพนักงาน” หรือ “ค่าใช้จ่ายส่งเสริมการขาย/กิจกรรมพนักงาน”

   • เตรียมเอกสารหลักฐานการซื้อของขวัญ, การจัดกิจกรรม, รายชื่อพนักงานที่เข้าร่วมให้ครบถ้วน

4. ความเสี่ยงเรื่องภาษีหัก ณ ที่จ่าย (ภ.ง.ด.1):

   • หากของขวัญมีมูลค่าสูง และพนักงานต้องนำไปรวมคำนวณเป็นเงินได้ บริษัทมีหน้าที่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย และนำส่ง

   • หากบริษัทเลือกที่จะออกภาษีแทนให้พนักงาน (Gross Up) ต้องคำนวณให้ถูกต้องและนำส่งภาษีส่วนนั้นด้วย

5. กรณีรางวัลจากการชิงโชค:

   • หากของขวัญเป็นรางวัลจากการชิงโชค (คือไม่แน่ว่าจะได้หรือไม่ และมูลค่าต่างกันมาก) บริษัทมีหน้าที่ต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย 5% ของมูลค่ารางวัล ก่อนมอบให้พนักงาน

6. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ:

   • เนื่องจากประเด็นนี้มีความละเอียดอ่อนและดุลยพินิจของเจ้าหน้าที่สรรพากรมีส่วนสำคัญ หากบริษัทมีมูลค่าของขวัญรวมสูง หรือมีรูปแบบการให้ที่ซับซ้อน ควรปรึกษาผู้สอบบัญชี หรือที่ปรึกษาภาษี เพื่อให้ได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสถานการณ์ของบริษัท

การจัดกิจกรรมจับฉลากของขวัญปีใหม่เป็นสิ่งที่ดีในการสร้างขวัญและกำลังใจ แต่การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ภาษีที่เกี่ยวข้องอย่างรอบคอบจะช่วยให้ทั้งบริษัทและพนักงานได้รับประโยชน์สูงสุดโดยไม่มีปัญหาทางกฎหมายตามมาค่ะ

ติดต่อ AccProTax ได้เลยวันนี้

AccProTax พร้อมให้คำปรึกษาและดำเนินการจดทะเบียนแบบครบวงจร

 ฟรี! ให้คำแนะนำเบื้องต้น
 มีแพ็กเกจรายเดือน ปิดงบ รายปี
 ดูแลโดยทีมผู้เชี่ยวชาญจริง พร้อมให้บริการธุรกิจ SME ทุกประเภท

 ฟรีคำปรึกษาเบื้องต้น
 ดูแลเอกสารให้ครบ จดเสร็จในไม่กี่วัน
 อีเมล: accprotax@gmail.com
 โทร: 02-124-3062
LineOA: @accprotax