อากรแสตมป์ คืออะไร?

อากรแสตมป์ คือ ภาษีอากรประเภทหนึ่งที่เรียกเก็บจากการทำตราสาร (เอกสาร) 13 ประเภทตามที่กฎหมายกำหนด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นหลักฐานว่าตราสารนั้นได้เกิดขึ้นและมีความสมบูรณ์ทางกฎหมายแล้ว การที่เอกสารไม่ติดอากรแสตมป์ให้ถูกต้องตามกฎหมายจะทำให้เอกสารนั้นไม่สามารถใช้เป็นพยานหลักฐานในชั้นศาลได้

ตราสารที่ต้องติดอากรแสตมป์ตามกฎหมายภาษี

ตามประมวลรัษฎากร ได้กำหนดให้ตราสาร 28 ประเภทต้องเสียอากรแสตมป์ แต่ปัจจุบันมีเหลืออยู่ 13 ประเภท ที่ยังคงต้องเสียอากรแสตมป์ ได้แก่:

1. เช่าที่ดิน โรงเรือน สิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น หรือแพ
2. โอนใบหุ้น ใบหุ้นกู้ พันธบัตร และใบรับรองหนี้
3. เช่าซื้อทรัพย์สิน
4. จ้างทำของ
5. กู้ยืมเงินหรือการเบิกเงินเกินบัญชีจากธนาคาร
6. กรมธรรม์ประกันภัย
7. ใบมอบอำนาจ
8. ใบมอบฉันทะสำหรับให้ลงมติในที่ประชุมบริษัท
9. ตั๋วแลกเงินหรือตราสารทำนองเดียวกับที่ใช้อย่างตั๋วแลกเงิน
10. ตั๋วสัญญาใช้เงินหรือตราสารทำนองเดียวกับที่ใช้อย่างตั๋วสัญญาใช้เงิน
11. ใบรับ
12. ค้ำประกัน
13. จำนำ

กรณีหนังสือสัญญาที่ปรึกษาทางธุรกิจ หรือสัญญาจ้างทำของ

• สัญญาที่ปรึกษาทางธุรกิจ: โดยทั่วไปถือเป็น สัญญาจ้างทำของ เนื่องจากผู้ว่าจ้างต้องการผลสำเร็จของงานเป็นหลัก เช่น ผลการวิเคราะห์ตลาด รายงานแผนธุรกิจ หรือคำแนะนำเฉพาะทาง
• สัญญาจ้างทำของ: เป็นหนึ่งในตราสารที่กฎหมายกำหนดให้ต้องติดอากรแสตมป์ โดยหมายถึงการที่บุคคลหนึ่งตกลงจะทำการงานสิ่งใดสิ่งหนึ่งจนสำเร็จให้แก่บุคคลอีกคนหนึ่ง และบุคคลอีกคนหนึ่งยอมจะให้สินจ้างเพื่อผลสำเร็จแห่งการงานที่ทำนั้น

ดังนั้น หนังสือสัญญาที่ปรึกษาทางธุรกิจ และสัญญาจ้างทำของ จึงอยู่ในคำจำกัดความของ “ตราสารที่จะต้องติดอากรแสตมป์”

การติดอากรแสตมป์สำหรับสัญญาจ้างทำของ

• อัตราค่าอากรแสตมป์: จะต้องเสียอากรแสตมป์ในอัตรา 1 บาท ต่อทุกๆ 1,000 บาท หรือเศษของ 1,000 บาท ของสินจ้างที่ตกลงกันไว้
• อัตราสูงสุด: หากมีค่าสินจ้างสูงมากๆ ค่าอากรแสตมป์สูงสุดที่ต้องเสียสำหรับตราสารจ้างทำของคือ 10,000 บาท

ตัวอย่างการคำนวณ:

• กรณีที่ 1: สัญญาจ้างทำของมีมูลค่า 900 บาท
  • เนื่องจากเป็นเศษของ 1,000 บาท จะต้องติดอากรแสตมป์ 1 บาท
• กรณีที่ 2: สัญญาจ้างทำของมีมูลค่า 25,500 บาท
  • 25,500 บาท เท่ากับ 25,000 บาท และเศษ 500 บาท
  • จึงเท่ากับ 25,000 บาท (25 ครั้ง) + เศษ 500 บาท (1 ครั้ง) = 26 ครั้ง
  • ค่าอากรแสตมป์ที่ต้องติด = 26 บาท (26 x 1 บาท)
• กรณีที่ 3: สัญญาจ้างทำของมีมูลค่า 15,000,000 บาท
  • คำนวณตามปกติ: 15,000,000 / 1,000 = 15,000 ครั้ง
  • ค่าอากรแสตมป์ที่ต้องติด: 15,000 บาท
  • แต่เนื่องจากมีเพดานสูงสุด 10,000 บาท ดังนั้นต้องติดอากรแสตมป์เพียง 10,000 บาท

ผู้มีหน้าที่เสียอากรแสตมป์: กฎหมายกำหนดให้ ผู้รับจ้าง เป็นผู้มีหน้าที่เสียอากรแสตมป์เป็นหลัก แต่สามารถตกลงให้ผู้ว่าจ้างเป็นผู้รับผิดชอบก็ได้

วิธีการเสียอากรแสตมป์:

• ติดแสตมป์อากรบนตัวตราสาร และขีดฆ่า
• ชำระเป็นตัวเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Stamp)
• ชำระเป็นตัวเงินโดยยื่นแบบอ.ส.4 ที่กรมสรรพากร

ตามประมวลรัษฎากร สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์และสังหาริมทรัพย์มีการติดอากรแสตมป์ที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน โดยหลักๆ แล้ว สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์เท่านั้นที่ต้องติดอากรแสตมป์ ในขณะที่สัญญาเช่าสังหาริมทรัพย์ไม่จำเป็นต้องติดอากรแสตมป์ตามกฎหมายภาษี

1. สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์ (Immovable Property Lease Agreement)

• คำจำกัดความ: อสังหาริมทรัพย์ หมายถึง ที่ดินและทรัพย์สินที่ติดอยู่กับที่ดิน เช่น อาคาร, บ้าน, คอนโดมิเนียม, โรงงาน หรือสิ่งปลูกสร้างถาวร
• เงื่อนไขการติดอากรแสตมป์: สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์เป็นหนึ่งในตราสาร 13 ประเภทที่ต้องเสียอากรแสตมป์
• อัตราค่าอากรแสตมป์: อากรแสตมป์จะเสียในอัตรา 1 บาท ต่อทุกๆ 1,000 บาท หรือเศษของ 1,000 บาท ของค่าเช่าตลอดอายุสัญญา
• ตัวอย่างการคำนวณ:
  • สัญญาเช่าบ้าน 1 ปี ค่าเช่าเดือนละ 10,000 บาท
  • ยอดรวมค่าเช่าตลอดสัญญา = 10,000 บาท x 12 เดือน = 120,000 บาท
  • ยอดเงินค่าอากรแสตมป์ = 120,000 / 1,000 = 120
  • ดังนั้น ต้องติดอากรแสตมป์ 120 บาท
• ผู้มีหน้าที่เสียอากร: ผู้ให้เช่าและผู้เช่าต้องร่วมกันเสียอากรแสตมป์

2. สัญญาเช่าสังหาริมทรัพย์ (Movable Property Lease Agreement)

• คำจำกัดความ: สังหาริมทรัพย์ หมายถึง ทรัพย์สินที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ เช่น รถยนต์, เครื่องจักร, อุปกรณ์สำนักงาน, โทรศัพท์ หรือคอมพิวเตอร์
• เงื่อนไขการติดอากรแสตมป์: สัญญาเช่าสังหาริมทรัพย์ “ไม่อยู่” ในรายการตราสาร 13 ประเภทที่ต้องเสียอากรแสตมป์
• อัตราค่าอากรแสตมป์: ไม่ต้องเสียค่าอากรแสตมป์แต่อย่างใด
• ตัวอย่าง:
  • สัญญาเช่ารถยนต์
  • สัญญาเช่าเครื่องจักร
  • สัญญาเช่าคอมพิวเตอร์

สรุปความแตกต่างที่สำคัญ

รายละเอียด	สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์	สัญญาเช่าสังหาริมทรัพย์
ประเภททรัพย์สิน	ที่ดิน, สิ่งปลูกสร้าง, อาคาร	ทรัพย์สินที่เคลื่อนย้ายได้ (รถยนต์, เครื่องจักร)
กฎหมายอากรแสตมป์	ต้องติดอากรแสตมป์	ไม่ต้องติดอากรแสตมป์
อัตราค่าอากร	1 บาท ต่อ 1,000 บาทของค่าเช่าตลอดอายุสัญญา	ไม่มี

---

กฎหมายภาษีอากรของประเทศไทยได้กำหนดความแตกต่างในการเสียอากรแสตมป์ระหว่างสลากรางวัลธรรมดาและสลากการกุศลไว้ชัดเจน โดยสลากรางวัลธรรมดาจะต้องเสียอากรแสตมป์ในอัตราที่สูงกว่า เพื่อให้ภาครัฐสามารถควบคุมและจัดเก็บภาษีจากการเสี่ยงโชคได้ ในขณะที่สลากการกุศลจะเสียอากรในอัตราที่ต่ำกว่าเพื่อสนับสนุนกิจกรรมเพื่อสาธารณะ

1. สลากรางวัลธรรมดา (Ordinary Lottery Ticket)

• คำจำกัดความ: หมายถึงสลากกินแบ่งรัฐบาล สลากออมสิน สลากธ.ก.ส. หรือสลากประเภทอื่นใดที่ออกจำหน่ายเพื่อรางวัลและมีวัตถุประสงค์หลักทางการค้า
• เงื่อนไขการติดอากรแสตมป์: สลากรางวัลธรรมดาจัดอยู่ในประเภท “ตั๋วแลกเงินหรือตราสารทำนองเดียวกัน” ที่ต้องเสียอากรแสตมป์
• อัตราค่าอากรแสตมป์: จะต้องเสียอากรแสตมป์ในอัตรา 1 บาท ต่อราคาของสลากทุกๆ 200 บาท หรือเศษของ 200 บาท
• ตัวอย่างการคำนวณ:
  • สลากกินแบ่งรัฐบาล 1 ฉบับ ราคา 80 บาท
  • ยอดราคาที่ใช้คำนวณอากรแสตมป์ = 80 บาท (เป็นเศษของ 200 บาท)
  • ดังนั้น จะต้องติดอากรแสตมป์ 1 บาท

2. สลากการกุศล (Charitable Lottery Ticket)

• คำจำกัดความ: หมายถึงสลากที่ออกเพื่อระดมทุนสนับสนุนกิจกรรมสาธารณกุศล องค์กรสาธารณประโยชน์ หรือกิจกรรมที่ไม่แสวงหาผลกำไรตามที่กฎหมายกำหนด
• เงื่อนไขการติดอากรแสตมป์: สลากการกุศลจะเสียอากรแสตมป์ในอัตราที่ต่ำกว่า เพื่อสนับสนุนวัตถุประสงค์ของการกุศลนั้นๆ
• อัตราค่าอากรแสตมป์: จะต้องเสียอากรแสตมป์ในอัตรา 1 บาท ต่อราคาของสลากทุกๆ 1,000 บาท หรือเศษของ 1,000 บาท
• ตัวอย่างการคำนวณ:
  • สลากกาชาด ราคาฉบับละ 100 บาท
  • ยอดราคาที่ใช้คำนวณอากรแสตมป์ = 100 บาท (เป็นเศษของ 1,000 บาท)
  • ดังนั้น จะต้องติดอากรแสตมป์ 1 บาท

สรุปความแตกต่างที่สำคัญ

รายละเอียด	สลากรางวัลธรรมดา	สลากการกุศล
วัตถุประสงค์	การค้า, สร้างรายได้เข้ารัฐ	การกุศล, ระดมทุนเพื่อสาธารณะ
อัตราค่าอากร	1 บาท ต่อ 200 บาทของราคาหรือเศษของ 200 บาท	1 บาท ต่อ 1,000 บาทของราคาหรือเศษของ 1,000 บาท
การใช้ประโยชน์	ใช้เป็นเอกสารรับรองการซื้อสลากรางวัล	ใช้เป็นเอกสารรับรองการบริจาคและสิทธิ์ในการลุ้นรางวัล

การปิดอากรแสตมป์เป็นขั้นตอนสำคัญในการทำให้เอกสารทางกฎหมายมีผลสมบูรณ์และใช้เป็นหลักฐานได้ การปิดอากรแสตมป์ที่ถูกต้องมีหลายวิธี ซึ่งแต่ละวิธีก็มีหลักการและข้อกำหนดที่แตกต่างกันไป ดังนี้

ความหมายของการปิดอากรแสตมป์

การปิดอากรแสตมป์ คือ การนำแสตมป์อากรไปติดบนเอกสารหรือตราสารที่ต้องเสียอากรตามกฎหมาย เพื่อเป็นหลักฐานว่าได้มีการชำระภาษีอากรแล้ว โดยอากรแสตมป์จะอยู่ในรูปของแสตมป์กระดาษหรือการชำระเป็นตัวเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์

วิธีการปิดอากรแสตมป์ที่ถูกต้องและสมบูรณ์

การปิดอากรแสตมป์สามารถทำได้ 3 วิธีหลัก ดังนี้

1. การติดแสตมป์ปิดทับ (Adhesive Stamp)

นี่เป็นวิธีที่พบบ่อยที่สุดและเข้าใจง่ายที่สุด

• วิธีการ: นำแสตมป์อากรที่เป็นดวงกระดาษมาติดบนตราสาร (เอกสาร) ที่ต้องเสียอากร โดยต้องติดให้ครบถ้วนตามจำนวนเงินที่กำหนด
• การขีดฆ่า: หลังจากติดแสตมป์แล้ว จะต้อง ขีดฆ่าแสตมป์ด้วยปากกา หมึก หรือตราประทับ เพื่อป้องกันการนำแสตมป์กลับมาใช้ซ้ำ โดยการขีดฆ่าต้องทำพร้อมกับลงวันที่ที่ขีดฆ่า ซึ่งวันที่ที่ขีดฆ่าต้องเป็นวันเดียวกันกับวันที่ทำตราสาร
• ข้อกำหนด: การขีดฆ่าต้องเป็นลายเซ็น, ชื่อย่อ, หรือตราประทับของผู้เสียอากรเอง เพื่อให้เกิดความสมบูรณ์และชัดเจน

2. การใช้แสตมป์ดุน (Impressed Stamp)

แสตมป์ดุนคือการประทับตราบนกระดาษเอกสารโดยตรงจากเครื่องจักรของกรมสรรพากร

• วิธีการ: นำเอกสารไปให้เจ้าหน้าที่กรมสรรพากรใช้เครื่องประทับตราอากรลงบนตัวเอกสารโดยตรง ซึ่งจะทำให้เกิดเป็นรอยดุนที่เห็นได้อย่างชัดเจนบนกระดาษ
• ข้อดี: แสตมป์ดุนไม่ต้องขีดฆ่า เนื่องจากตัวตราประทับมีความถาวรและไม่สามารถนำกลับมาใช้ซ้ำได้
• ข้อกำหนด: ผู้เสียอากรจะต้องนำเอกสารที่ต้องการติดแสตมป์ดุนไปยื่นต่อเจ้าหน้าที่สรรพากรในพื้นที่

3. การชำระเป็นตัวเงิน (Monetary Payment)

วิธีนี้เป็นการชำระภาษีอากรแสตมป์โดยไม่ใช้แสตมป์ที่เป็นดวงกระดาษ แต่เป็นการชำระด้วยเงินสดหรือผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์

• วิธีการ:
  • ยื่นแบบ อ.ส.4: ผู้เสียอากรสามารถชำระอากรแสตมป์เป็นตัวเงินที่สำนักงานสรรพากรพื้นที่ โดยยื่นแบบแสดงรายการ อ.ส.4 (แบบคำขอชำระอากรเป็นตัวเงินสำหรับตราสารบางประเภท)
  • e-Stamp: ปัจจุบันมีการชำระอากรแสตมป์ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Stamp) ซึ่งสะดวกและรวดเร็ว ผู้เสียอากรสามารถพิมพ์เอกสารรับรองการชำระอากรแสตมป์จากระบบมาแนบกับสัญญาได้
• ข้อดี: วิธีนี้เหมาะกับเอกสารที่มีจำนวนมาก หรือเอกสารที่มีมูลค่าสูง และช่วยลดขั้นตอนการติดแสตมป์และการขีดฆ่า

สรุปขั้นตอนการขีดฆ่าอากรแสตมป์ที่ถูกต้อง

การขีดฆ่าแสตมป์เป็นขั้นตอนสำคัญที่ทำให้การปิดอากรแสตมป์สมบูรณ์ โดยมีหลักการดังนี้

1. ต้องขีดฆ่าให้โดนแสตมป์: การขีดฆ่าต้องทับลงบนดวงแสตมป์อย่างชัดเจน
2. ระบุวันที่: ต้องมีการลงวันที่ที่ขีดฆ่า เพื่อแสดงให้เห็นว่าได้ทำการขีดฆ่าในวันเดียวกันกับที่ทำตราสาร
3. ลายเซ็น/ชื่อย่อ: การขีดฆ่าต้องลงลายมือชื่อ หรือชื่อย่อของผู้เสียอากร หรือใช้ตราประทับก็ได้

หากแสตมป์ถูกปิดแต่ไม่มีการขีดฆ่า จะถือว่าเอกสารนั้นยังเสียอากรไม่สมบูรณ์ และมีโทษปรับเงิน รวมถึงไม่สามารถใช้เป็นพยานหลักฐานในชั้นศาลได้

ติดต่อ AccProTax ได้เลยวันนี้

AccProTax พร้อมให้คำปรึกษาและดำเนินการจดทะเบียนแบบครบวงจร

 ฟรี! ให้คำแนะนำเบื้องต้น
 มีแพ็กเกจรายเดือน ปิดงบ รายปี
 ดูแลโดยทีมผู้เชี่ยวชาญจริง พร้อมให้บริการธุรกิจ SME ทุกประเภท

 ฟรีคำปรึกษาเบื้องต้น
 ดูแลเอกสารให้ครบ จดเสร็จในไม่กี่วัน
 อีเมล: accprotax@gmail.com
 โทร: 02-124-3062
LineOA: @accprotax