มารู้จัก ภงด. 40(1) และ ภงด. 40(2) สำหรับคนไม่รู้เรื่องภาษี
มารู้จัก ภงด. 40(1) และ ภงด. 40(2) สำหรับคนไม่รู้เรื่องภาษี
เรื่องภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาอาจดูเป็นเรื่องซับซ้อนสำหรับใครหลายคน โดยเฉพาะผู้ที่เพิ่งเริ่มทำงาน ฟรีแลนซ์ หรือเจ้าของกิจการรายย่อย หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า “ภงด. 40(1)” หรือ “ภงด. 40(2)” ผ่านหูมาบ้าง แต่ไม่รู้ว่าแต่ละตัวนั้นต่างกันยังไง หรือมีผลกับตนเองหรือไม่ บทความนี้จะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ และชัดเจน เพื่อให้คุณสามารถวางแผนภาษีได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
✅ ภงด. 40 คืออะไร?
ภงด. 40 เป็นแบบแสดงรายการเงินได้ที่ได้รับจากแหล่งต่าง ๆ ตามประมวลรัษฎากร โดยแบ่งเป็นหมวดหมู่ย่อยทั้งหมด 8 ประเภท เรียกว่า “เงินได้ประเภทที่ 1 ถึงประเภทที่ 8” แต่ละประเภทก็จะใช้สำหรับคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาแตกต่างกันไป
ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับ ภงด. 40(1) และ ภงด. 40(2) ซึ่งเป็นประเภทเงินได้ที่พบบ่อยที่สุด
📌 ภงด. 40(1) คืออะไร?
ภงด. 40(1) หมายถึง เงินได้ประเภทที่ 1 ซึ่งได้แก่ “เงินเดือน ค่าจ้าง เบี้ยเลี้ยง โบนัส บำนาญ หรือเงินได้ที่ได้รับจากการจ้างงานประจำ”
✔ ตัวอย่างผู้ที่เข้าข่าย:
-
พนักงานประจำ
-
ลูกจ้างบริษัท
-
ข้าราชการ
-
พนักงานรัฐวิสาหกิจ
🧾 รายการที่รวมใน 40(1):
-
เงินเดือน/ค่าจ้าง
-
ค่าล่วงเวลา (OT)
-
ค่าคอมมิชชั่น (ถ้าเป็นพนักงานประจำ)
-
โบนัส
-
เบี้ยเลี้ยง
-
บำนาญ
📊 การหักภาษี:
นายจ้างมีหน้าที่ หักภาษี ณ ที่จ่าย ทุกเดือน (ภาษีตามขั้นบันได) และนำส่งให้กรมสรรพากร พร้อมออกใบรับรองเงินเดือน (50 ทวิ) ให้ผู้มีรายได้ไปใช้ในการยื่นแบบ ภ.ง.ด. 91 หรือ ภ.ง.ด. 90 ในช่วงปลายปี
📌 ภงด. 40(2) คืออะไร?
ภงด. 40(2) หมายถึง เงินได้ประเภทที่ 2 หรือรายได้ที่ได้รับจากการให้บริการแบบไม่เป็นลูกจ้างประจำ (อิสระ) ซึ่งไม่ได้อยู่ภายใต้สัญญาจ้างระยะยาวเหมือนในกรณีของ 40(1)
✔ ตัวอย่างผู้ที่เข้าข่าย:
-
ฟรีแลนซ์ (รับงานอิสระทั่วไป)
-
วิทยากร
-
นักเขียน นักออกแบบ กราฟิกดีไซน์
-
ผู้รับจ้างทั่วไป
-
ที่ปรึกษาทางธุรกิจ/การเงิน/กฎหมาย
🧾 รายการที่รวมใน 40(2):
-
ค่าตอบแทนวิทยากร
-
ค่าเขียนบทความ
-
ค่าจ้างที่ปรึกษา
-
ค่าจ้างอิสระทั่วไป
-
ค่าจัดสัมมนา
-
ค่าพิธีกร MC
📊 การหักภาษี:
ผู้ว่าจ้างมีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย ในอัตรา 3% จากยอดที่จ่าย แล้วออกหนังสือรับรองหัก ณ ที่จ่ายให้เพื่อนำไปใช้ในการยื่นแบบ ภ.ง.ด. 90 ภายหลังสิ้นปี
🔎 ภงด. 40(1) กับ 40(2) ต่างกันยังไง?
| รายการเปรียบเทียบ | ภงด. 40(1) | ภงด. 40(2) |
|---|---|---|
| ลักษณะงาน | งานประจำ มีนายจ้างชัดเจน | งานอิสระ รับงานครั้งคราว ไม่มีสัญญาจ้างถาวร |
| ผู้มีหน้าที่หักภาษี | นายจ้าง | ผู้ว่าจ้าง |
| อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่าย | ตามขั้นบันไดภาษี | 3% ของยอดจ่าย |
| แบบยื่นภาษีประจำปี | ภ.ง.ด. 91 (ถ้ามีเฉพาะ 40(1)) | ภ.ง.ด. 90 |
💡 เหมาะกับใคร?
-
หากคุณทำงานประจำอยู่บริษัท มีรายได้รายเดือน — คุณอยู่ใน ภงด. 40(1)
-
หากคุณเป็นฟรีแลนซ์ รับงานแบบโปรเจกต์ หรือมีรายได้เสริมเป็นวิทยากร — คุณต้องจัดการภาษีในกลุ่ม ภงด. 40(2) ด้วย
📚 คำแนะนำสำหรับผู้เริ่มต้นยื่นภาษี
-
เก็บเอกสารทุกใบ: ใบหักภาษี ณ ที่จ่าย (50 ทวิ) สำคัญมาก ใช้สำหรับยื่นภาษีปลายปี
-
วางแผนลดหย่อน: ใช้สิทธิลดหย่อนให้เต็มที่ เช่น ประกันชีวิต กองทุน RMF/SSF บริจาค ฯลฯ
-
ยื่นให้ถูกประเภท: หากมีรายได้ทั้ง 40(1) และ 40(2) ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด. 90 เท่านั้น
-
ใช้ระบบ e-Filing: เว็บไซต์กรมสรรพากรมีระบบยื่นแบบออนไลน์ที่สะดวกมาก
-
ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากไม่แน่ใจ สามารถปรึกษานักบัญชีหรือผู้สอบบัญชีที่มีประสบการณ์
👩💼 ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านภาษีและบัญชี
หากคุณมีคำถามเกี่ยวกับ ภงด. 40(1) หรือ ภงด. 40(2) หรือมีรายได้หลายทางและไม่แน่ใจว่าจะจัดการภาษีอย่างไรดี ขอแนะนำให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญจาก บริษัท แอคโปรแท็ค จำกัด ที่มีประสบการณ์ในการ สอบบัญชี ตรวจสอบบัญชี และภาษีอากร มากว่า 25 ปี พร้อมดูแลทุกประเภทธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นสายบริการ โรงงานอุตสาหกรรม หรือธุรกิจ SME
✨ สรุป:
การรู้จักและเข้าใจความหมายของ ภงด. 40(1) และ ภงด. 40(2) จะช่วยให้คุณจัดการภาษีได้อย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์เงินเดือน ฟรีแลนซ์ หรือเจ้าของธุรกิจรายย่อย การวางแผนตั้งแต่ต้นปีจะช่วยลดความเครียดและประหยัดเงินภาษีได้มากขึ้น
อย่ารอให้ใกล้ถึงกำหนดยื่นภาษีแล้วค่อยเริ่มต้น เพราะการวางแผนที่ดีคือกุญแจของการบริหารภาษีอย่างมีประสิทธิภาพ
สนใจวางแผนภาษี จัดทำบัญชี
