กรรมการ หรือนายจ้าง มีสิทธิเข้าระบบประกันสังคม หรือไม่? สำหรับระบบประกันสังคมของไทยแล้ว ปกติกรรมการและนายจ้างไม่มีสิทธิเข้าระบบประกันสังคม ในฐานะ “ลูกจ้าง” ตามกฎหมาย แต่ในบางกรณี ผู้เป็นกรรมการหรือนายจ้างก็สามารถเป็นผู้ประกันตนได้ในฐานะอื่นที่ไม่ใช่ลูกจ้าง
ความหมายของนายจ้างและลูกจ้างตามกฎหมายประกันสังคม
- ลูกจ้าง: คือผู้ที่ทำงานให้นายจ้างโดยได้รับค่าจ้างเป็นประจำและอยู่ภายใต้อำนาจบังคับบัญชาของนายจ้าง
- นายจ้าง: คือผู้ที่มีหน้าที่จ่ายค่าจ้างให้แก่ลูกจ้างที่ทำงานให้ ซึ่งรวมถึงผู้ที่มีอำนาจบังคับบัญชาลูกจ้างนั้นด้วย
กรณีพนักงานที่เคยเป็นลูกจ้างมาก่อนแล้วเปลี่ยนเป็นนายจ้าง
หากพนักงานที่เคยเป็นลูกจ้างในระบบประกันสังคมมาก่อน แล้วต่อมาได้เปลี่ยนสถานะเป็นนายจ้าง (เช่น เป็นเจ้าของกิจการหรือผู้บริหารสูงสุด) บุคคลนั้นจะ “สิ้นสภาพการเป็นลูกจ้าง” ในทันทีที่เปลี่ยนสถานะ
- การแจ้งต่อสำนักงานประกันสังคม: นายจ้างจะต้องแจ้งการสิ้นสภาพการเป็นลูกจ้างของบุคคลนั้นต่อสำนักงานประกันสังคมด้วย แบบฟอร์ม สปส. 6-09 ภายใน 15 วัน นับจากวันที่สิ้นสภาพการเป็นลูกจ้าง
- บทลงโทษ: หากไม่แจ้งออกจากระบบประกันสังคมให้ถูกต้องและยังคงจ่ายเงินสมทบต่อไป บุคคลนั้นจะ “ไม่สามารถรับสิทธิประโยชน์ใดๆ จากกองทุนประกันสังคมได้” ในช่วงเวลาที่จ่ายเงินสมทบผิดสถานะ และเงินที่จ่ายไปจะถูกบันทึกเป็นเงินสมทบที่ชำระเกินไปเท่านั้น ไม่สามารถนำมาเป็นสิทธิประโยชน์ได้
ลูกจ้างในระบบประกันสังคมก่อนปี 2550
กรณีลูกจ้างที่เคยอยู่ในระบบประกันสังคมก่อนปี 2550 แล้วต่อมาได้เปลี่ยนสถานะเป็นนายจ้าง (ไม่ใช่ลูกจ้าง) และยังคงจ่ายเงินสมทบต่อไป กฎหมายประกันสังคมในขณะนั้นยังไม่มีบทบัญญัติที่ชัดเจนในเรื่องนี้ ทำให้มีผู้ที่อยู่ในระบบต่อมาได้
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนี้ หากเปลี่ยนสถานะเป็นนายจ้าง จะไม่สามารถอยู่ในระบบประกันสังคมได้ในฐานะลูกจ้าง
กรณีไม่แจ้งออกจากระบบให้ถูกต้อง
หากนายจ้างไม่แจ้งออกจากระบบให้ถูกต้อง และยังคงจ่ายเงินสมทบต่อไป จะไม่ถูกเรียกเก็บ “เบี้ยปรับย้อนหลัง” จากสำนักงานประกันสังคมในฐานะนายจ้าง เพราะเป็นการจ่ายเงินสมทบเกินไป แต่ผลที่ตามมาคือ:
- ไม่มีสิทธิประโยชน์: เงินสมทบที่จ่ายไปหลังจากสิ้นสภาพการเป็นลูกจ้าง จะไม่ทำให้เกิดสิทธิประโยชน์ใดๆ เช่น สิทธิในการรักษาพยาบาล, เงินชดเชยการว่างงาน, หรือเงินบำเหน็จบำนาญในส่วนนั้น
- เงินคืน: นายจ้างสามารถทำเรื่องขอเงินคืนในส่วนที่ชำระเกินไปได้ แต่เงินนั้นจะไม่ถูกนำไปนับรวมในสิทธิประโยชน์
สรุป:
- กรรมการและนายจ้างไม่สามารถเป็นผู้ประกันตนในฐานะลูกจ้างได้
- เมื่อลูกจ้างเปลี่ยนสถานะเป็นนายจ้าง ต้องแจ้งออกจากระบบภายใน 15 วันด้วยแบบฟอร์ม สปส. 1-03
- การไม่แจ้งออกจากระบบจะทำให้เงินสมทบที่จ่ายไปหลังเปลี่ยนสถานะ “ไม่มีผลต่อสิทธิประโยชน์” และไม่มีเบี้ยปรับย้อนหลังในกรณีนี้
ติดต่อ AccProTax ได้เลยวันนี้
AccProTax พร้อมให้คำปรึกษาและดำเนินการจดทะเบียนแบบครบวงจร
ฟรี! ให้คำแนะนำเบื้องต้น มีแพ็กเกจรายเดือน ปิดงบ รายปี ดูแลโดยทีมผู้เชี่ยวชาญจริง พร้อมให้บริการธุรกิจ SME ทุกประเภท
ฟรีคำปรึกษาเบื้องต้น ดูแลเอกสารให้ครบ จดเสร็จในไม่กี่วัน
อีเมล: accprotax@gmail.com
โทร: 02-124-3062
LineOA: @accprotax
