ภาษีธุรกิจเฉพาะ เป็นภาษีที่จัดเก็บจากการประกอบกิจการบางประเภทที่กฎหมายกำหนดไว้อย่างชัดเจน ซึ่งมักจะเป็นกิจการที่ไม่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) แต่ถูกกำหนดให้เสียภาษีธุรกิจเฉพาะแทน เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการจัดเก็บภาษี และอุดช่องว่างทางภาษีในบางธุรกิจ

ลักษณะของภาษีธุรกิจเฉพาะ

1. ภาษีทางอ้อม: เป็นภาษีที่เก็บจากฐานการประกอบกิจการเฉพาะอย่าง
2. แทนที่ภาษีมูลค่าเพิ่ม: กิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะจะได้รับการยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่มสำหรับรายรับที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะนั้น
3. เก็บจาก “รายรับ”: ฐานภาษีของภาษีธุรกิจเฉพาะคือ “รายรับ” ที่ได้จากการประกอบกิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ ไม่ใช่ “กำไร”
4. อัตราภาษีต่ำ: โดยทั่วไปอัตราภาษีจะต่ำกว่า VAT และเป็นอัตราเดียว (ไม่ใช่อัตราก้าวหน้า)

ผู้มีหน้าที่เสียภาษีธุรกิจเฉพาะ

ผู้มีหน้าที่เสียภาษีธุรกิจเฉพาะคือ ผู้ประกอบกิจการ ที่มีการดำเนินงานตามประเภทที่กฎหมายกำหนด ไม่ว่าจะเป็นบุคคลธรรมดา คณะบุคคล ห้างหุ้นส่วนสามัญ หรือนิติบุคคล

กิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะที่สำคัญ ได้แก่:

1. กิจการธนาคาร ตามกฎหมายว่าด้วยการธนาคารพาณิชย์ หรือกฎหมายเฉพาะ
2. กิจการธุรกิจเงินทุน ธุรกิจหลักทรัพย์ ธุรกิจเครดิตฟองซิเอร์ ตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบธุรกิจเงินทุน ธุรกิจหลักทรัพย์ และธุรกิจเครดิตฟองซิเอร์
3. การรับประกันชีวิต ตามกฎหมายว่าด้วยการประกันชีวิต
4. การรับจำนำ ตามกฎหมายว่าด้วยโรงรับจำนำ
5. การค้าอสังหาริมทรัพย์เพื่อหากำไร (ไม่ว่าจะเป็นการขาย การให้เช่าซื้อ หรือการให้เช่าระยะยาว) รวมถึงการประกอบกิจการอื่นในทำนองเดียวกัน
   • สำคัญมาก: กิจการขายอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นปกติธุระ (โดยทั่วไปคือมีการซื้อมาขายไปอย่างสม่ำเสมอ หรือถือครองไม่เกิน 5 ปี) จะต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ
6. การขายคืนหน่วยลงทุน ของกองทุนรวม (ตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด)
7. กิจการโรงเลื่อนจำนำ (สำหรับรายรับค่าธรรมเนียมจากการรับจำนำ)

ฐานภาษีและอัตราภาษี

ฐานภาษีของภาษีธุรกิจเฉพาะคือ “รายรับ” ที่กิจการได้รับจากการประกอบกิจการนั้นๆ ส่วนอัตราภาษีจะแตกต่างกันไปตามประเภทกิจการ และอาจมีการคำนวณ “ภาษีท้องถิ่น” เพิ่มเติมอีก 10% ของภาษีธุรกิจเฉพาะที่คำนวณได้

นี่คือฐานภาษีและอัตราภาษีที่นิยมและสำคัญ:

ตัวอย่างการคำนวณ:

• กิจการค้าอสังหาริมทรัพย์เพื่อหากำไร:
  • ขายอสังหาริมทรัพย์ได้เงิน 5,000,000 บาท
  • ภาษีธุรกิจเฉพาะ = 5,000,000 บาท x 3.0% = 150,000 บาท
  • ภาษีท้องถิ่น (10% ของ SBT) = 150,000 บาท x 10% = 15,000 บาท
  • รวมภาษีที่ต้องชำระ = 150,000 + 15,000 = 165,000 บาท

หน้าที่ของผู้ที่ต้องยื่นภาษีธุรกิจเฉพาะ

ผู้ประกอบกิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะมีหน้าที่หลักดังนี้:

1. จดทะเบียนภาษีธุรกิจเฉพาะ:

   • ผู้ประกอบกิจการที่มีรายรับเกินกว่าเกณฑ์ที่กำหนด (ปัจจุบัน 1.8 ล้านบาทต่อปี) สำหรับกิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ ต้องยื่นคำขอจดทะเบียนภาษีธุรกิจเฉพาะ (ภ.ธ.01) ภายใน 30 วันนับแต่วันที่เริ่มมีรายรับเกินเกณฑ์
   • ในกรณีที่เป็นกิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะแต่แรกเริ่ม (เช่น ธนาคาร) ต้องจดทะเบียนภายใน 30 วันนับแต่วันเริ่มประกอบกิจการ

2. จัดทำรายงานแสดงรายรับก่อนหักรายจ่าย:

   • ต้องจัดทำรายงานการรับเงินและค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ

3. ยื่นแบบแสดงรายการภาษีธุรกิจเฉพาะ (ภ.ธ. 40) และชำระภาษี:

   • ผู้ประกอบกิจการต้องยื่นแบบ ภ.ธ. 40 และชำระภาษีธุรกิจเฉพาะ เป็นรายเดือน
   • กำหนดการยื่น: ภายในวันที่ 15 ของเดือนถัดไปจากเดือนที่ได้รับรายรับ
   • ช่องทาง: สามารถยื่นได้ที่สำนักงานสรรพากรพื้นที่สาขา, ธนาคารที่ได้รับอนุญาต, หรือยื่นผ่านระบบอินเทอร์เน็ตของกรมสรรพากร (ซึ่งอาจได้รับขยายเวลาออกไปอีก 7 วัน เป็นภายในวันที่ 22 ของเดือนถัดไป)

บทลงโทษหากไม่ได้ปฏิบัติตามกฎหมายภาษีธุรกิจเฉพาะ

การไม่ปฏิบัติตามกฎหมายภาษีธุรกิจเฉพาะมีบทลงโทษที่รุนแรง ทั้งทางแพ่งและทางอาญา:

1. ไม่ยื่นแบบแสดงรายการภาษีภายในกำหนด:

   • โทษปรับทางอาญา: ปรับไม่เกิน 2,000 บาท

2. ยื่นแบบแสดงรายการภาษีไม่ถูกต้อง หรือแสดงยอดภาษีขาดไป:

   • เงินเพิ่ม: ต้องเสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือน หรือเศษของเดือน ของเงินภาษีที่ต้องชำระเพิ่ม (เริ่มนับตั้งแต่วันพ้นกำหนดเวลาการยื่นแบบฯ จนถึงวันที่ชำระครบ)

   • เบี้ยปรับ:

     • ยื่นแบบฯ ภายในกำหนด แต่แสดงยอดภาษีขาดไป: เบี้ยปรับ 1 เท่าของเงินภาษีที่ขาด

     • ไม่ยื่นแบบฯ หรือยื่นแบบฯ หลังพ้นกำหนด: เบี้ยปรับ 2 เท่าของเงินภาษีที่ต้องชำระ

     • การลดหย่อนเบี้ยปรับ: เบี้ยปรับสามารถลดหย่อนได้ตามคำสั่งอธิบดีกรมสรรพากร (เช่น หากชำระทั้งหมดพร้อมเงินเพิ่ม อาจลดเบี้ยปรับได้ถึง 50% หรือ 100% ในบางกรณี)

3. ไม่ชำระภาษีภายในกำหนด:

   • เงินเพิ่ม: ต้องเสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือน หรือเศษของเดือน ของเงินภาษีที่ต้องชำระ (เช่นเดียวกับกรณีแสดงยอดขาด)

4. ไม่จดทะเบียนภาษีธุรกิจเฉพาะ หรือแจ้งเลิกกิจการ:

   • โทษปรับทางอาญา: ปรับไม่เกิน 2,000 บาท

5. เจตนาฉ้อโกง หลีกเลี่ยงภาษี:

   • โทษปรับทางอาญา: จำคุกไม่เกิน 7 ปี และปรับตั้งแต่ 2,000 บาท ถึง 200,000 บาท

6. ไม่จัดทำรายงาน หรือไม่เก็บเอกสารหลักฐาน:

   • โทษปรับทางอาญา: ปรับไม่เกิน 2,000 บาท

การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามกฎหมายภาษีธุรกิจเฉพาะอย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ประกอบกิจการที่เข้าข่าย เพื่อหลีกเลี่ยงภาระทางภาษีที่อาจบานปลายจากบทลงโทษต่างๆ ค่ะ

ติดต่อ AccProTax ได้เลยวันนี้

AccProTax พร้อมให้คำปรึกษาและดำเนินการจดทะเบียนแบบครบวงจร

 ฟรี! ให้คำแนะนำเบื้องต้น
 มีแพ็กเกจรายเดือน ปิดงบ รายปี
 ดูแลโดยทีมผู้เชี่ยวชาญจริง พร้อมให้บริการธุรกิจ SME ทุกประเภท

 ฟรีคำปรึกษาเบื้องต้น
 ดูแลเอกสารให้ครบ จดเสร็จในไม่กี่วัน
 อีเมล: accprotax@gmail.com
 โทร: 02-124-3062
LineOA: @accprotax