ทำไมบริษัทต่างชาติ (ส่วนใหญ่) ถึงไม่เสียภาษีไทย
“เก็บภาษีกับคนไทย แต่ต่างชาติปล่อยไปยกเว้นให้เสมอ” ผมมักจะได้ยินประโยคแบบนี้ เวลาที่ไปสอนหรือเขียนเนื้อหาลงเพจเสมอๆ แต่ประเด็นสำคัญที่เราต้องตั้งคำถามกับเรื่องนี้คือ แล้วทำไมบริษัทต่างชาติ (ส่วนใหญ่) ถึงไม่เสียภาษีไทย?
ผมมองว่าประเด็นสำคัญที่เราต้องเคลียร์ให้ชัดกันก่อน นั่นคือประเทศไทยเก็บภาษีบริษัทต่างชาติเหล่านี้ไม่ได้ หรือบริษัทต่างชาติเหล่านี้มีความตั้งใจหลีกเลี่ยงภาษี
สำหรับท่านที่เป็นนักบัญชี คงทราบดีว่าหลักการของภาษีเงินได้นิติบุคคลในประเทศไทย จะมีการเก็บภาษีจากฐานภาษี 4 ประเภท ดังนี้
(1) กำไรสุทธิ
(2) ยอดรายได้ก่อนหักรายจ่าย
(3) เงินได้ที่จ่ายจากหรือในประเทศไทย
(4) การจำหน่ายเงินกำไรออกไปจากประเทศไทย
โดยแต่ละฐานภาษีที่ว่ามานี้จะมีผู้ที่มีหน้าที่เสียภาษีต่างกัน (หรือนิติบุคคลแต่ละประเภท) ซึ่งในกรอบของผู้ที่มีหน้าที่เสียภาษีเงินได้นิติบุคคลที่เป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศนั้นจะเสียภาษีเงินได้ในประเทศไทยก็ต่อเมื่อ
(1) เข้ามากระทำกิจการในประเทศไทย ซึ่งคำว่ากระทำกิจการนั้น มักจะถูกตีความในลักษณะของการมาตั้ง
สถานประกอบกิจการ เช่น สาขา หรือมีรูปแบบของตัวแทนต่างๆ ที่ทำการแทนในประเทศไทย โดยจะต้องเสียภาษีจากกำไรสุทธิที่ได้จากการประกอบกิจการในประเทศไทย (มาตรา 66 หรือ มาตรา 76 ทวิ
(2) เข้ามากระทำกิจการในประเทศไทย โดยกิจการที่กระทำนั้นเป็นกิจการขนส่งระหว่างประเทศ เช่น บริษัทขนส่งสายการบินต่างๆ ที่มีการขนส่งระหว่างประเทศ ตรงนี้ต้องเสียภาษีจากรายได้ก่อนหักรายจ่าย (มาตรา 67)
(3) ไม่ได้ประกอบกิจการในประเทศไทย แต่ได้รับเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40 (2) —(6) ที่จ่ายจากหรือในประเทศไทย (มาตรา 70)
จากข้อกฎหมายที่หยิบยกมา จะเห็นว่าการกระทำของบริษัทข้ามชาติหลายๆ แห่งที่ว่าไม่ต้องเสียภาษีในประเทศไทยนั้น เป็นเพราะไม่ได้มีการประกอบกิจการในประเทศไทย และธุรกิจไม่ใช่การขนส่งระหว่างประเทศ(ตามที่อ้างอิงในข้อ (1) และ (2)) แต่จะเป็นลักษณะของการได้เงินได้จากประเทศไทยในข้อ (3) แทน
ดังนั้น เรื่องนี้ไม่ใช่แปลว่าไม่สามารถเก็บได้เพราะประเทศไทยจงใจหลีกเลี่ยงให้ หรือบริษัทเหล่านั้นไม่เสียภาษีในไทยเพราะว่าเป็นคนไม่ดี แต่ทั้งหมดนี้เกิดจากประเด็นเดียว นั่นคือกฎหมายไม่ได้บัญญัติให้เก็บไว้
บางส่วนจากบทความ “Update มาตรฐานทางการเงินใหม่ (TFRS16) ปี 2563”
อ่านบทความฉบับเต็มได้ใน… วารสาร CPD & Account 16 ฉบับที่ 193 เดือนมกราคม 2563
Cr. https://www.dst.co.th/index.php?option=com_content&view=article&id=3771:why-foreign-company-tax&catid=29&Itemid=180&lang=th
