สัญญาเงินกู้ที่เจ้าหนี้ต้องทำ และลูกหนี้ต้องรู้

การกู้ยืมเงิน
การกู้ยืมเงินไม่ใช่แค่การกู้กับธนาคารเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการกู้ยืมเงินจากบุคคลอื่น ๆ เช่น บุคคลทั่วไป คนใกล้ชิด หรือเพื่อน หากมีจำนวนเงินมากกว่า 2,000 บาท ขึ้นไป และมีอัตราดอกเบี้ยอยู่ภายใต้กฎหมายกำหนดจำเป็นจะต้องทำ “สัญญาเงินกู้”

สัญญาเงินกู้
เป็นหลักฐานหนึ่งที่ใช้ประกอบการกู้ ซึ่งเกิดจาก “ผู้กู้” และ “ผู้ให้กู้” เป็นเอกสารที่สามารถยืนยันได้ว่า คน ๆ หนึ่งได้ทำสัญญาว่า “กู้ยืมเงินกัน” มาเป็นจำนวนเท่าไหร่ มีอัตราดอกเบี้ยอย่างไร และผู้กู้จะใช้คืนภายในเวลาใด หากมีฝ่ายใดกระทำผิด อีกฝ่ายมีสิทธิ์ดำเนินการตามกฎหมายได้

การกู้ยืมจะมีผลต่อเมื่อ “มีการส่งมอบเงิน” ให้แก่ผู้ยืมและสัญญาจะมีผลบังคับใช้ได้ทันที เมื่อทั้ง 2 ฝ่าย ตกลงลงนามยินยอมในสัญญา

สัญญาเงินกู้ = สัญญายืมใช้สิ้นเปลือง
• ผู้ให้กู้โอนกรรมสิทธิ์ในเงินนั้นให้แก่ผู้ยืม
• ผู้ยืมต้องคืนเงินจำนวนเท่ากันให้แทนเงินที่ยืมไป
• สัญญายืมเงินสมบูรณ์

สัญญากู้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระ
ผู้ให้กู้เรียกให้ผู้กู้ชำระเงินได้ทันที ตามมาตรา 203

สัญญากู้มีกำหนดระยะเวลาชำระ
ผู้ให้กู้จะเรียกให้ผู้กู้ชำระหนี้ก่อนถึงกำหนดไม่ได้ ยกเว้นกรณีที่ผู้กู้ถึงแก่ความตาย เจ้าหนี้มีสิทธิฟ้องทายาทของผู้กู้ได้ทันทีภายในกำหนด 1 ปี นับแต่วันที่รู้ถึงความตายของลูกหนี้ ตามมาตรา 1754

ข้อกำหนดในการสัญญางินกู้
1. ระบุจำนวนเงินต้นที่กู้ยืมให้ชัดเจน
ต้องมีความชัดเจน ไม่กำกวม ทั้งในรูปแบบตัวเลขและตัวอักษร

2. ระบุอัตราดอกเบี้ย
ระบุอัตราดอกเบี้ยให้ชัดเจน เพื่อความเป็นธรรมต่อทั้ง 2 ฝ่าย

3. ระยะเวลาในการชำระหนี้
ผู้ชำระหนี้ต้องชำระภายในวันใด เป็นสิ่งที่สำคัญที่ต้องระบุไว้ในสัญญาเพราะเป็นหลักฐานสำคัญในการฟ้องร้องเอาความได้

4. วันที่ทำสัญญา
เป็นส่วนที่กำหนดว่า ระยะเวลาใดคือวันที่เริ่มต้นกู้ยืมเงิน

5. พยานในการกู้ยืม
ข้อกำหนดหรือรายละเอียดในการกู้ยืมเงิน ต้องมีพยานจากทั้ง 2 ฝ่ายเพื่อยืนยันว่าสัญญาที่ทำขึ้นมีความเป็นธรรมต่อทั้ง 2 ฝ่าย

6. ลายมือชื่อผู้กู้และผู้ให้กู้
เพื่อยืนยันว่าบุคคลนั้น ๆ ทำการกู้และให้กู้ด้วยตนเอง

โครงสร้างของสัญญาเงินกู้
1. ส่วนนำ ประกอบด้วย
• ชื่อสัญญา
• สถานที่ทำสัญญา
• วันที่ทำสัญญา
• ชื่อและที่อยู่ของคู่สัญญา

2. ส่วนเนื้อหา ประกอบด้วย
• วัตถุประสงค์ในสัญญา
• ดอกเบี้ย
• กำหนดการชำระหนี้
• ผลของการผิดนัดชำระหนี้

3. ส่วนลงท้าย ประกอบด้วย
• ข้อความส่วนท้ายของสัญญาดอกเบี้ย
• ลายมือชื่อของคู่สัญญา
• พยานในการทำสัญญา

อัตราดอกเบี้ย
“ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 654”
ได้กำหนดอัตราดอกเบี้ยขั้นสูงสุดที่ผู้ให้กู้สามารถเรียกได้ คือ ไม่เกินร้อยละ 15 ต่อปี คิดเป็นร้อยละ 1.25 ต่อเดือน หากเกินที่กฎหมายกำหนด ดอกเบี้ยจะเป็นโมฆะ แต่เงินต้นยังคงสมบูรณ์

กรณีกำหนดดอกเบี้ยไว้เกินอัตราที่กฏหมายกำหนดมีผลดังนี้
1) เป็นความผิดอาญาฐานเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา
ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

2) ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมนั้นตกเป็นโมฆะทั้งหมด
ฟ้องบังคับคดีไม่ได้ (เงินต้นยังคงสมบูรณ์)

3) ดอกเบี้ยที่ผู้กู้ยืมชำระไปแล้ว
ไม่สามารถเรียกคืนไม่ได้

4) ดอกเบี้ยผิดนัด ผู้ให้กู้ยืมยังคงบังคับได้
แม้ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมจะตกเป็นโมฆะ

อ้างอิง : https://www.dharmniti.co.th/loan-agreement/